Cách phân biệt chất lượng nhạc MP3 với nhạc LOSSLESS chất lượng cao

​

Đúng là hiện nay nhiều trang cung cấp nhạc MP3 “ăn gian” khi cho tải file MP3 320 Kbps convert ngược từ 128 Kbps. Nếu chỉ nghe bằng tai nghe chất lượng thấp, bạn hơi khó phân biệt chúng. Nhưng khi được nghe bằng tai nghe hay loa chất lượng cao, cũng như có một nguồn phát tốt, một đôi tai thính nhạy thì sẽ dễ dàng nhận ra những file nhạc chất lượng kém sẽ bị “hụt” ở những dải tần cao và âm trầm thiếu sự chắc bén.

Để phân biệt chất lượng thật sự của file MP3 không khó, bạn có thể dùng một công cụ nhỏ là spek 0.8.2 là 1 phần mềm mã nguồn mở hoàn toàn miễn phí, tả tại địa chỉ http://spek-project.org (chọn phiên bản cho MacOS, Windows hay Linux). Đây là công cụ dùng để phân tích phổ tần của một file âm thanh. Tìm một file nhạc WAV hoặc FLAC rip từ CD, lần lượt chuyển đổi (convert) file WAV/FLAC đó sang MP3 128/256/320 Kbps. Dùng spek lần lượt mở các file WAV FLAC, MP3 128/256/320 Kbps đó, sẽ thấy:

- WAV/FLAC/APE/M4A: Độ cao của âm thanh (hay còn gọi là dải quang phổ màu) trong hình dưới vượt qua mức 20 KHz là ngưỡng nghe của tai người. Tuy nhiên với những file WAV/FLAC chuẩn âm thanh cao 24-bit/96KHz thì nó sẽ vượt qua mức 30Khz khi mở bằng phần mềm spek để phân tích.Như hình dưới đây:
 

File nhạc Lossless (WAV) với bitrate 1411 Kbps

​

File nhạc Lossless (FLAC) với bitrate 1043 Kbps chuẩn 16-bit/44KHz

​

File nhạc Lossless (FLAC) với bitrate 2781 Kbps chuẩn âm thanh 24-bit/96KHz
​

Với định dạng lossless APE và M4A cũng như vậy:
 

​

- MP3 128 Kbps: Độ cao của âm thanh (dải quang phổ màu) bị cắt ở khoảng 16-17 KHz.
 

​

- MP3 256 Kbps: Độ cao của âm thanh (dải quang phổ màu) bị cắt ở khoảng 19-19,5 KHz.

- MP3 320 Kbps: Độ cao của âm thanh (dải quang phổ màu) bị cắt ở 20 KHz.
 

​

Như vậy, file WAV/FLAC nguyên gốc là đầy đủ dải tần nhất, trong khi đó MP3 128 Kbps bị cắt bớt nhiều nhất. Tuy những dải tần trên 20 KHz tai người không nghe thấy nhưng trong âm nhạc, khi các nhạc cụ cùng hòa chung với nhau thì chúng sẽ tạo ra các hiệu ứng âm thanh và tai người sẽ cảm nhận được chúng. Điều này dễ thấy được khi bạn chơi nhạc MP3 128 Kbps, khi mở âm lượng lớn sẽ dễ dàng nghe thấy sự thiếu hụt ở những nhạc cụ phát ra dải tần cao, âm thanh dường như bị “bể”. Birate càng cao thì chất lương âm thanh đem lại càng tốt. Bạn có thể thử nghe 1 file Mp3 128 Kpbs với 1 file nhạc lossless trên 1000 Kbps ở 1 dàn loa 2.1, 5.1 hoặc 1 chiếc Headphone tốt, khi bạn cho volume lên mức đủ nghe bạn sẽ cảm nhận sự khác biệt hoàn toàn về chất lượng âm thanh.

Để tiếp tục so sánh, bạn hãy convert file MP3 128 Kbps sang 320 Kbps, lúc này sẽ thấy dung lượng file MP3 320 Kbps lớn hơn file 128 Kbps. Khi dùng spekmở file 320 Kbps này lên, dù mật độ âm thanh có dày hơn nhưng tần số tối đa đạt được cũng chỉ là khoảng 16-17 KHz, không thể đạt được 20 KHz chuẩn.

- Đây là 1 bài làm minh họa cho các bác thấy được điều đó:

Mình có tìm download được 1 file Mp3 bitrate 320 Kbps. Nhưng khi kiểm tra bằng Spek thì mới biết bitrate thật của nó là 128kbps. Chỉ là 1 file Mp3 được convert từ 128 kbps lên 320 kbps mà thôi. Các bạn xem hình dưới đây sẽ hiểu:
 

File Mp3 download về kiểm tra thì bitrate là 320 Kbps​

Nhưng khi kiểm tra bằng phần mềm Spek thì bạn sẽ thấy nó chỉ là 1 file mp3 với bitrate 128 Kbps:
 

Bạn có thể đối chiếu với hình ảnh file Mp3 với bitrate chuẩn 128 Kbps ở trên mình đã đăng thì sẽ nhận ra độ cao của âm thanh (dải quang phổ màu) bị cắt ở khoảng 16-17 KHz. Chứng tỏ đây là 1 file Mp3 128 Kbps chứ không phải là 320 Kbps.
Khi mình lấy file Mp3 fake đó convert ngược lại dịnh dạng âm thanh chất lượng cao Lossless (FLAC), mình dùng phần mềm foobar2000 để nghe nhạc thì bitrate của nó là 783 Kbps. Nhưng khi kiểm tra bằng phần mềm Spek vẫn nhận ra đó chỉ là 1 file Mp3 với bitrate 128 Kpbs. Các bạn xem hình dưới sẽ thấy rõ:
 

​

​

Như vậy khi download 1 file nhạc chất lượng cao lossless bạn có thể kiểm tra được file đó có phải là lossless không hay chỉ là convert từ 1 file Mp3 với chất lượng 128 Kbps và 320 Kbps.

Kết luận: Nếu nghi ngờ chất lượng file MP3 nói riêng, và các định dạng âm thanh khác nói chung, bạn hãy dùng công cụ spek để mở file đó lên, nhìn vào mật độ và độ cao dải tần file đó có được, đối chiếu với các phổ tần file mẫu là có thể biết được chất lượng thật sự của chúng.